İnsan; imanı, aklı ve fehmi ile çok değerli bir varlıktır. Arapça’da “insânü’l ayn,” Farsça’da “merdüm-i dîde” ifadeleri “gözbebeği” demektir. Yani evren büyük bir insan gibi düşünülür ise bu evrenin gözbebeğinin insan olduğu söylenir.

Kainat’ta her şeyin her şeyle ve aynı zamanda her şeyin insanla bir münasebeti vardır. Zîrâ, topyekun kainat insanda mündemiç.

“Hoşça bak zatına” der arifler. Bu manada her insan âlemin gözbebeğidir. Kendisi farkında olmasa bile.

Diyor ya Şeyh Gâlib;

“Hoşça bak zâtına kim zübde-i âlemsin sen.

Merdüm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen.

(Kendine dikkatlice bir bak; sen âlemin özüsün. Sen varlıkların gözbebeği olan insansın.)

En çok sevdiğim sözlerden biri de İnsan biriktirmek tâbiridir. Ve benim için insan biriktirmek biriktirilen diğer tüm şeylerden çok daha değerlidir.

İnsan , insanın gönlünde demlenirmiş, dinlenirmiş. Bu yüzden iyi insanlar biriktirmek ve onların iyiliklerini çoğaltması için kıymetini bilmek gerekmiş. Şükür sebebi nimet gibi rızık gibi..

İnsan eskiyen, işlevselliği geçen, görevi biten ne kadar davranış, düşünce varsa zihninde, ayıklamalı.

Gönlüne iyi gelmeyenleri ve gönlünden beslenemediklerini zamanında ayıklarsan hem gönlündekilere zarar vermemiş olursun hem de gönlündekilerin kıymetini daha çok fark edersin. Hasılı insan, “insan biriktirmek” kadar “insan da ayıklamalı.”

İnsan kazanmak / Dost biriktirmek, bunun için “iyi” “doğru” olmak esastır. ” iyi ve doğru” olmakta kararlı olmak ve de “iyilik” yapmaktan asla vazgeçmemek ve sonrayı beklemeden “hemen şimdi” iyilik sahibi olmak…

Dönemsel ve çıkara dayalı olarak mühim olana değil, değer üretip değeri taşıyana itibar etmek lazımdır.

İnsani ve vicdani hasletler böyle tezahür edecektir. İnsan insanı yine insanda tanıyacaktır. Yusuf Has Hacib’in dediği gibi, insan çok insanlık azdır. Az olan ise değerlidir.

Yalnızlığın sesi kısıktır, sükûnettir, sükûttur. Onu sadece dinlemeyi bilenler duyabilir. Cevap verilmez yalnızlığa, ona sadece eşlik edilir…

“Bu sesi hazmedemeyen kişi, insan olmak bakımından “eksik” ve “ham”dır. Yani, insanlık mirasından nasibi eksik, hatta çok azdır. Yalnızlığın sesinden korkup kalabalıkların içine kaçan, insanlık makamına yükselemez asla.

“İnsan” olabilmeyi başardığımızda ne “kadın” için ayrı cümleler kurmamıza gerek olur ne de “adam olmak” gibi kerameti kendinden menkul safsata sıfatlar uydurmamıza.

Selam ve dua ile…

Arif TOPAL
Okunma Sayısı: 471

Yorum Ekle

YAZARIN DİĞER YAZILARI